ข้าวสังข์หยด พัทลุง ข้าวสังข์หยด เมืองพัทลุง ลักษณะเด่น ข้าวสังข์หยดมีเยื่อหุ้มเมล็ดสีขาวปนสีแดงจางๆจนถึงสีแดงเข้ม ข้าวกล้องมีสีแดง เพราะมีแอนโทไซยานินอยู่ในเยื่อชั้นนอกของข้าวกล้อง ข้าวซ้อมมือเมื่อขัดสีบางเมล็ดมีสีขาวใส แต่ส่วนใหญ่ลักษณะขุ่นขาว เมื่อหุงสุกจะนุ่มมากและยังคงนุ่มอยู่ เมื่อเย็นลงจะมีกลิ่นที่เป็นเอกลักษณ์ คุณค่าทางโภชนาการ มีวิตามินบีสูง วิตามินบี 1 ช่วยป้องกันโรคเหน็บชาและโรคอัมพฤกได้ วิตามินบี 2 ช่วยในการป้องกันโรคปากนกกระจอก มีปริมาณสังกะสีสูงที่สุด และให้พลังงานต่ําที่สุด สารสีแดงเป็นรงควัตถุประเภทฟลาโวนอยด์ชนิดมีสารแอนโทไซยานินอยู่ในเยื่อชั้นนอกของข้าวมีคุณสมบัติ ในการต้านอนุมูลอิสระได้ดี ชะลอความชรา และลดความเสี่ยงการเป็นโรคต่างๆ เช่น ป้องกันโรคหัวใจ และโรคระบบภูมิคุ้มกันทํางานผิดปกติ สารต้านอนุมูลอิสระ พวก oryzanol เป็นกลุ่มวิตามินอี ในกลุ่มโทโคฟีรอล กลุ่มโทโคไตรอีนอลและสารแกมมา-โอริซานอล(Gamma Oryzanol เป็นสารที่พบในเยื่อหุ้มเมล็ดข้าวเท่านั้น ช่วยชะลอความชรา สาร Gamma Amino Butyric Acid GABA ช่วยลดอัตราเสี่ยงของการเป็นมะเร็ง มีฤทธิ์ในการลดระดับคอเลสเตอรอลตัวที่เลว LDL และเพิ่มปริมาณคอเลสเตอรอลตัวที่ดี HDL ในเลือดและไตรกลีเซอไรด์ ทําให้ลดการตีบตันของหลอดเลือด เพิ่มการไหลเวียนของโลหิต มีสารไนอะซินสูง ช่วยในเรื่องของระบบประสาทและผิวหนัง มีสารแคลเซียมและฟอสฟอรัส ช่วยในการป้องกันโรคกระดูกเสื่อม มีฤทธิ์ในการลดความเครียด รักษาอาการผิดปกติของสตรีวัยทอง กระบวนการผลิตข้าวสังข์หยด พื้นที่การผลิตอยู่ในจังหวัดพัทลุง เกษตรกรต้องปฏิบัติตามคู่มือสําหรับการผลิตข้าวสังข์หยดเมืองพัทลุง โดยผลิตข้าวในระบบ GAP และ/หรือระบบอินทรีย์ การแปรรูป ผลผลิตข้าวเปลือกสีแปรสภาพเป็นข้าวกล้อง และข้าวสาร โดยโรงสีข้าวในจังหวัดพัทลุง การบรรจุหีบห่อ รายละเอียด บนฉลากระบุชื่อ ข้าวสังข์หยดเมืองพัทลุง ให้ระบุน้ําหนักและวันที่บรรจุ ความสัมพันธุ์ระหว่างสิ้นค้ากับแหล่งภูมิศาสตร์ เมืองพัทลุงนิยมปลูกข้าวและบริโภคข้าวหนักมากกว่าข้าวเบา คนพัทลุงส่วนมากไม่รับประทานข้าวเบา แต่จะเก็บข้าวเบาไว้ในโอกาสพิเศษ ข้าวสังข์หยดเป็นข้าวเจ้าพันธุ์พื้นเมืองพันธุ์เบา ปลูกกันมานานกว่า 100 ปี ผลผลิตจะเก็บไว้เพื่อเป็นของกํานัลแก่ผู้ใหญ่ที่นับถือ ใช้หุงต้มเป็นอาหารเพื่อเลี้ยงแขกพิเศษในงานบุญ แขกบ้านแขกเมืองหรือเจ้านายปกครองบ้านเมิอง มีประเพณีถิอปฏิบัติโดยการนับถือแม่โพสพ ซึ่งถือเป็นเทพีประจําข้าวต้องทําพิธี ขวัญแม่โพสพ หรือทําขวัญข้าว รวบข้าว การทําขวัญแม่โพสพจะมีบทสวดที่มีรายชื่อข้าวพันธุ์ต่างๆ ซึ่งข้าวพันธุ์สังข์หยดก็มีรายชื่ออยู่ในบทสวดเช่นกัน โดยพิธีการทําขวัญแม่โพสพทําอีกครั้งเมื่อเก็บเกี่ยวข้าวเข้ายุ้งฉางอีกครั้ง หรือไปทํารวมกันที่วัดเรียกว่า ขวัญข้าวใหม่ ข้าวสังข์หยดต้องปลูกที่พัทลุงเท่านั้นถึงจะได้คุณค่าประโยช์ครบมากที่สุด ประโยชน์และสรรพคุณของข้าวสังข์หยด ข้าวสังข์หยดมีคุณค่าทางโภชนาการมากมาย มีกากใยสูง โปรตีน ฟอสฟอรัส และธาตุเหล็กสูง มีแกมมาออไรซานอล กาบา แอนตี้ออกซิแดนท์ ป้องกันมะเร็ง ช่วยชะลอความแก่ ป้องกันความจําเสื่อม บํารุงโลหิต ป้องกันโรคหัวใจ ดีต่อระบบขับถ่ายและลําไส้ ข้าวสังข์หยดต้องปลูกที่พัทลุงเท่านั้นถึงจะได้คุณค่าประโยช์ครบมากที่สุด
